İnternet dünyasında sitelerin arama motorları tarafından nasıl taranacağı ve index’leneceği büyük bir önem taşır. Bu süreçte ise robots.txt dosyası önemli bir role sahiptir. Peki, robots.txt dosyası nedir ve SEO için neden bu kadar önemlidir? Bu blog yazısında, robots.txt dosyasının ne olduğunu, neden önemli olduğunu, nerede bulunması gerektiğini ve nasıl oluşturulacağını öğreneceksiniz. Ayrıca, kullanılması gereken komutlar ve dikkat edilmesi gereken noktaları da paylaşacağız. Hazırsanız, robots.txt dosyasını daha iyi anlamak için detaylara geçelim.
Robots.txt Dosyası Nedir?
Robots.txt dosyası, bir web sitesinin arama motoru botlarına hangi sayfaların taranabileceğini veya dizine eklenmemesi gerektiğini (index’lenmemesi) bildiren bir metin dosyasıdır. Bu dosya, web sitesinin kök dizininde bulunur ve web sitesinin erişimini kontrol etmek için kullanılır. Robots.txt, arama motorlarına, hangi sayfaların index’lenmesi gerektiğini belirtirken, hangi sayfaların taranmaması gerektiğiyle ilgili talimatları da içerebilir.
| Talimat | Açıklama |
|---|---|
| User-Agent | Belirli bir tarayıcı veya botu hedeflemek için kullanılır. |
| Allow | Taramanın izin verildiği URL’leri belirtir. |
| Disallow | Taramanın engellendiği URL’leri belirtir. |
| Sitemap | Sitemap dosyasının URL’ini belirtir. |
| Robots.txt * | Herhangi bir karakterle eşleşen bir dosya veya dizin adını belirtir. |
| Robots.txt $ | Dosya veya dizin adının belirli bir karakterle bitmesini ifade eder. |
Robots.txt Dosyası SEO İçin Neden Önemlidir?
Robots.txt dosyası, bir web sitesinin arama motoru botlarına, sitenin hangi sayfalarını tarayabileceğini ve hangi sayfalarının taranmaması gerektiğini belirten bir metin dosyasıdır. Bu dosya, web sitesi sahiplerinin arama motorlarına yönlendirmek veya gizlemek istedikleri içerikleri kontrol edebilmelerini sağlar.
Arama motorları, Robots.txt dosyasındaki bilgilere göre sitenin hangi bölümlerini tarayacaklarını belirlerler. Google dahil her arama motoru botunun bir tarama bütçesi vardır. Bir arama motoru botunun bir web sitesini taramak için harcadığı süre ve kaynaklara tarama bütçesi denir. Robots.txt dosyasının SEO için önemli olmasının nedeni, arama motorları botlarının tarama bütçelerini verimli bir şekilde kullanmalarını sağlamasıdır. Bu dosya, daha önemsiz veya gereksiz sayfaların taranmasını engelleyerek arama motorlarının sitenin önemli içeriklerine odaklanmasını sağlar. Bu da sitenin daha hızlı ve etkin bir şekilde index’lenmesini sağlar.
Robots.txt Dosyası Nerede Bulunmalıdır?
Robots.txt dosyası, bir web sitesinin kök dizininde bulunur ve arama motorlarına hangi sayfaların taranabileceğini veya taranamayacağını söyler. Robots.txt dosyasının doğru konumda olması, arama motorlarının web sitenizi doğru bir şekilde tarayabilmesini sağlamaktadır. Dosyanın ana dizinde bulunması, arama motorlarının ilk olarak bu dosyayı kontrol etmesini sağlar ve web sitenizin diğer sayfalarını tarayabilmesine yardımcı olur. Ayrıca, Robots.txt dosyasının yanlış bir konumda bulunması durumunda, arama motorları web sitenizi doğru bir şekilde index’lemeyebilir veya bazı sayfalarınızı göz ardı edebilir.
Robots.txt Dosyası Nasıl Oluşturulur?
Bir robots.txt dosyası oluşturmak için bir metin düzenleyici veya kod düzenleyici kullanabilirsiniz. Windows’ta Notepad, macOS’ta TextEdit veya kod düzenleyicileri gibi basit bir metin düzenleyici işinizi görecektir. Kod düzenleyicileri daha fazla kontrol ve renk kodlama özellikleri sunabilir.
Robots.txt dosyasına gerekli komutları yazdıktan sonra, dosyayı kaydedin ve web sitenizin kök dizinine yükleyin. Dosyanın URL’si şu şekilde olacaktır: https://www.siteadi.com/robots.txt.
Robots.txt Dosyası Oluşturulurken Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Robots.txt dosyasının ismi tam olarak “robots.txt” olmalı ve küçük harflerle yazılmalıdır.
- Dosya, web sitesinin kök dizini içinde bulunmalıdır. Yani, www.siteadi.com/robots.txt şeklinde erişilebilir olmalıdır.
- Robots.txt dosyası bir metin dosyası olarak oluşturulmalı ve UTF-8 karakter kodlamasını kullanmalıdır.
- Dosyanın yapısı, “User-agent”, “Disallow”, “Allow”, “Sitemap” gibi komutları içeren bir şekilde düzenlenmelidir. Bu komutlar, web sitesinin taranması ve index’lenmesi için arama motorlarına talimat verir.
User-Agent Robots.txt Komutu
Robots.txt dosyasında kullanılan User-Agent komutu, belirli bir kullanıcı ajanına (robot) özel talimatlar içermek için kullanılır. Bu komut, web sitesi sahibinin hangi arama motoru robotlarına özel ayarlar yapmak istediğini belirtmesine olanak tanır. Örneğin, “Googlebot” veya “Bingbot” gibi belirli bir arama motoru botunu hedefleyen talimatlar ekleyebilirsiniz. Bu sayede, farklı arama motorları için farklı index’leme talimatları belirleyebilir ve arama sonuçlarını optimize edebilirsiniz. User-Agent komutunun kullanımı, SEO stratejilerinin ve web sitesi yönetiminin önemli bir parçasıdır.
Allow Robots.txt Komutu
Robots.txt dosyasında kullanılan Allow komutu, belirli bir arama motoru robotuna hangi URL’lerin taranmasına izin verildiğini belirtmek için kullanılır. Bu komut, web sitesi sahibinin arama motorlarına hangi sayfaların index’lenmesini istediğini belirtmesini sağlar.
Allow komutunun kullanımı oldukça basittir. Örneğin, “Allow: /blog” ifadesi, “/blog” klasöründe yer alan tüm sayfaların taranmasına izin verildiğini belirtir.
Disallow Robots.txt Komutu
“Disallow” robots.txt komutu, arama motorlarına belli bir sayfayı taranmaması için talimat verir. Disallow komutu, web sitesinin içeriğini kontrol etmek ve arama motorlarına hangi sayfaların görüntülenmesinin engellenmesi gerektiğini bildirmek için kullanılır. Bu komut, örneğin gizlilik politikası veya kullanıcı girişi gibi sayfaları, arama motorlarının index’lemesini önleyerek SEO çalışmalarınızı etkileyebilir. Böylelikle, çalışmalarınızın dikkatini daha önemli sayfalara odaklamanızı sağlar ve arama sonuçlarında daha iyi bir performans elde etmenizi sağlar.
Sitemap Robots.txt Komutu
Robots.txt dosyası, bir web sitesine ait arama motoru botlarının (crawlers) siteyi nasıl tarayacağını belirleyen bir metin dosyasıdır. Bu dosya, web yöneticilerinin arama motorlarına site içeriğini nasıl görüntüleyeceğini kontrol etmesine olanak tanır. Robots.txt dosyasının birçok farklı komutu vardır ve bu komutların her biri farklı bir amaca hizmet etmektedir.
Sitemap komutu, robots.txt dosyasında kullanılan bir komuttur. Sitemap komutuyla arama motorlarına site haritasının (sitemap) URL’sini bildirebiliriz. Sitemap yani site haritası, web sitesinin tüm sayfalarının bir listesini içeren bir dosyadır. Arama motorları, bu site haritasını kullanarak siteyi daha etkili bir şekilde taramaya yardımcı olur. Sitemap komutu şu şekilde kullanılır:
| User-Agent | :* |
| Allow | /sitemap.xml |
Bu örnekte, “User-Agent” alanına “*” girilerek tüm arama motorlarına geçerli olacak bir kural belirtilmiştir. “Allow” alanına ise “/sitemap.xml” yazılarak sitemap dosyasının URL’si belirtilir. Bu sayede tüm arama motorları, “/sitemap.xml” dosyasını tarayarak site haritasını elde edebilir.
* Robots.txt Direktifi
* karakteri, “User-agent” direktifinin altında kullanıldığında, tüm arama motoru botlarına (veya birçok farklı bot türüne) yönelik bir direktifi temsil eder. Yani “User-agent: * ” ifadesi, robots.txt dosyasının tüm arama motoru botları için geçerli olan genel kurallar içerdiğini belirtir.
Örneğin, aşağıdaki örnek, tüm botlar için bütün sayfaların index’lenmesine izin verir:
User-agent: *
Disallow:
Bu direktif, tüm botlara, hiçbir sayfanın engellenmediğini ve tüm sayfaların taranabileceğini belirtir.
Ancak, aşağıdaki örnekte ise tüm botların, kök dizindeki, üst klasörü ne olursa olsun, /gizli/ sayfasına erişimleri engellenmiştir:
User-agent: *
Disallow: */gizli/
Bu, tüm botlara, /gizli/ klasörünün taranmasının yasaklandığını ve bu klasördeki içeriğe erişimlerinin engellendiğini belirtir.
* karakteri, genel kurallar için tüm botları hedeflemek istediğinizde kullanışlıdır. Ancak, özel bir bot için farklı davranışlar belirlemek isterseniz, “User-agent” direktifini o belirli botun adıyla özelleştirebilirsiniz. Örneğin, “User-agent: Googlebot” veya “User-agent: Bingbot” gibi.
Aşağıdaki örnekteki Robots.txt, Bing arama motorunun botlarına, https://www.siteadi.com/deneme ile başlayan bütün sayfalara erişimi engellediği anlamına gelmektedir.
User-agent: Bingbot
Disallow: /deneme*
Robots.txt $ Direktifi
Robots.txt dosyasında “$” işareti, spesifik bir URL sonunda kullanıldığında, o URL’nin tam olarak eşleştiği anlamına gelir.
Örneğin, aşağıdaki örnek, bütün botlara, ilgili web sitesinde sonu .jpg ile biten bütün sayfalara erişimi engellediği anlamına gelmektedir.
User-agent: *
Allow: /*.jpg$
Robots.txt Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Robots.txt dosyasını kullanırken dikkat etmeniz gereken birkaç nokta vardır. İlk olarak, dosyanızda hata olmadığından emin olun. Yanlış bir syntax kullanarak arama motorlarının sitenizi yanlışlıkla engellemesini önleyin. İkinci olarak, robots.txt dosyasının etkinliğini test etmek için arama motorlarının webmaster araçlarını kullanabilirsiniz. Böylece dosyanızın doğru şekilde çalışıp çalışmadığını kontrol edebilirsiniz. Son olarak, robots.txt dosyasını işleyen tüm robotların eylemlerini tam olarak kontrol edemeyeceğinizi unutmayın. Bu nedenle, hassas bilgilerinizi robots.txt dosyanızda belirtmek yerine diğer güvenlik önlemleri almanız önemlidir.
Robots.txt Dosyasını Test Etme Araçları
Robots.txt dosyasını test etmek için çeşitli araçlar geliştirilmiştir. Bu araçlar, web sitesi sahiplerine robots.txt dosyalarının doğru bir şekilde çalışıp çalışmadığını kontrol etmelerine yardımcı olur. Ayrıca, dosyanın içeriğini analiz edebilir ve olası hataları veya geliştirmeleri belirleyebilirler.
Bu araçlar genellikle kullanıcı dostu bir arayüze sahiptir ve kullanıcıya robots.txt dosyasının nasıl çalıştığını anlamasına yardımcı olacak ayrıntılı bir rapor sunar. Bunun yanı sıra, araçlar robots.txt dosyasını canlı bir web sitesine yüklemek veya paylaşmak yerine geçici olarak test etme imkanı sunar.
Bazı popüler robots.txt test araçları şunlardır:
- Google Search Console: Google tarafından ücretsiz olarak sunulan bu araç, web sitesi sahiplerinin site haritalarını ve robots.txt dosyalarını kontrol etmelerini sağlar.
- Bing Web Yöneticisi Araçları: Bing tarafından sunulan bu araç, web sitesi sahiplerinin arama motoru sonuçlarında nasıl göründüklerini kontrol etmelerine ve robots.txt dosyalarını test etmelerine olanak tanır.
- Yandex Webmaster: Yandex’in web sitesi sahiplerine sunduğu araç, web sitelerinin performansını izlemelerine ve robots.txt dosyalarını test etmelerine yardımcı olur.
| Araç | Açıklama |
|---|---|
| Google Search Console | Web sitesi sahiplerine site haritalarını ve robots.txt dosyalarını kontrol etme imkanı sunar. |
| Bing Web Yöneticisi Araçları | Arama motoru sonuçlarında nasıl göründüklerini kontrol etmelerine ve robots.txt dosyalarını test etmelerine olanak tanır. |
| Yandex Webmaster | Web sitelerinin performansını izlemelerine ve robots.txt dosyalarını test etmelerine yardımcı olur. |